Najcenniejszym czynnikiem rozwoju każdego obszaru są zamieszkujący go ludzie. Od ich potrzeb, sposobu ich realizacji, pomysłowości i przedsiębiorczości zależą występujące na danym obszarze kierunki i profile działalności, w tym także działalności kulturalnej - zarówno w jej aspekcie  materialnym, jak i duchowym.

Mieszkańcy Gminy Łuków

Mieszkańcy Gminy Łuków – to ludzie życzliwi, szczerzy i bardzo zaangażowani w różne przejawy życia kulturalnego Gminy. Aktywność swoją realizują w różnego rodzaju zespołach artystycznych, organizacjach pozarządowych oraz w bieżącej współpracy z instytucjami kultury działającymi na terenie Gminy Łuków – Gminnym Ośrodkiem Kultury (GOK) i Gminną Biblioteką Publiczną (GBP).

Od kilku lat w gminie Łuków prężnie rozwija się amatorski ruch artystyczny, który skupia ludowe zespoły wokalne oraz dziecięcy zespół tańca i pieśni. 

 „Jagódki”

Najdłużej - od 2008 r., istnieje zespół wokalny „Jagódki” ze Żdżar. W swoim repertuarze ma pieśni patriotyczne, religijne, piosenki ludowe i biesiadne. Zespół jest obecny ze swoim artystycznym przekazem podczas różnego rodzaju uroczystości o charakterze gminnym i regionalnym, a także bierze udział w przeglądach i konkursach zdobywając liczne nagrody i wyróżnienia. Razem z GOK-iem jest organizatorem Międzypowiatowego Jarmarku Zespołów Folklorystycznych pn. „Złoty Kur Lubelszczyzny”. W 2015r. „Jagódki” wyśpiewały „Srebrnego Kura Lubelszczyzny”.

„Zalesianki”

Zespół „Zalesianki” z Zalesia, został założony w 2010r. Od tego czasu także ma już na swoim koncie artystyczne sukcesy, z których największym jest wyróżnienie na Festiwalu Chleba w Mińsku Mazowieckim, w konkursie stołów chlebowych. Zespół był organizatorem spotkania o charakterze ludowym, w którym brali udział goście z Francji. Zaprezentował wtedy tradycyjne obrzędy i utwory podlaskie, a także dawne sprzęty używane niegdyś w gospodarstwie rolnym. Corocznie Zespół organizuje imprezę pn. „Lato na ludowo”, zapraszając do udziału w niej zespoły z Gminy Łuków i gmin ościennych.

W lutym 2014r. rozpoczęły działalność dwa kolejne zespoły artystyczne: „Kumpele” z Gręzówki i „Niezapominajki” z Dminina. Oba zadebiutowały na Gminnym Festiwalu Papieskim „Barka”.

 „Kumpele”

Zespół „Kumpele” poza występami na terenie Ziemi Łukowskiej i Lubelszczyzny, ma na swoim koncie także występ w Wilnie. Obok działalności artystycznej, zespół realizuje ciekawe inicjatywy o charakterze gminnym – organizując Gminne Święto Jagody i imprezę prezentującą dawne obrzędy weselne oraz o charakterze bardziej lokalnym – wspólne grzybobrania mieszkańców Gręzówki czy spotkania, podczas których mieszkańcy wspominają swoją miejscowość sprzed wielu lat.

„Niezapominajki”

Zespół „Niezapominajki” również nie poprzestaje na występach w Gminie Łuków, chętnie bierze udział w różnego rodzaju przeglądach i festiwalach. Został laureatem „Brązowego Kura Lubelszczyzny” w 2016r. oraz XVII Wojewódzkiego Przeglądu Artystycznego Ruchu Seniorów ARS 2016 w Puławach i tym samym otrzymał nominację do udziału w finale Przeglądu w Bydgoszczy.

Dziecięcy Zespół Tańca Ludowego Gminy Łuków

Od lutego 2014r. działa także Dziecięcy Zespół Tańca Ludowego Gminy Łuków. Taneczne pasje realizuje w nim 40 dzieci, które występują w dwóch grupach wiekowych. Zespół debiutował na Dożynkach Gminnych w 2014r. Dotychczas największym sukcesem zespołu jest zajęcie I miejsca w Pierwszym Przygranicznym Konkursie „Folkowe Impresje 2016” w Białej Podlaskiej w kategorii zespołów ludowych.

Wszystkie zespoły Gminy Łuków występują w pięknych strojach ludowych, niektóre z nich zostały zakupione ze środków unijnych. Ich działalność we wszystkich wymiarach przyczynia się do promocji Gminy Łuków, co powoduje, że informacje o wydarzeniach kulturalnych i innych zasobach Gminy docierają często do odległych miejsc.  

Stowarzyszenie Artystów i Twórców Gminy Łuków

Atrakcyjną wizytówką Gminy Łuków jest również utworzone w 2011r. Stowarzyszenie Artystów i Twórców Gminy Łuków. Skupia ono rzeźbiarzy, malarzy, twórców ludowych trudniących się plastyką obrzędową, fotografików, a także kowala.

Celem stowarzyszenia, obok kultywowania ludowych tradycji artystycznych, których wyrazem są różnego rodzaju wyroby rzemiosła ludowego, jest także ich popularyzowanie. Przejawem tej działalności stowarzyszenia jest organizowanie szeregu wystaw oraz warsztatów artystycznych dla mieszkańców Gminy Łuków. Innym działaniem stowarzyszenia, organizowanym cyklicznie, są plenery, podczas których powstają prace nawiązujące do tematyki wiejskiej. 

Imprezy okolicznościowe 

Istotnym przejawem działań z zakresu kultury na terenie Gminy Łuków  jest organizowanie przez GOK, GBP i Urząd Gminy, we współpracy z organizacjami pozarządowymi – stowarzyszeniami, kołami gospodyń wiejskich, ochotniczymi strażami pożarnymi, szkołami i parafiami, cyklicznych uroczystości i imprez okolicznościowych. Do najważniejszych z nich należą jarmarki – wielkanocny i bożonarodzeniowy, Festyn Sołecki, Dożynki Gminne. Nawiązując do tradycji regionu, stanowią one ważny przekaz kulturowy, adresowany zwłaszcza do młodego pokolenia. Chętnie biorą w nich udział nie tylko mieszkańcy Gminy Łuków, ale także Miasta Łuków oraz innych, nie tylko pobliskich miejscowości. Świadczy to o atrakcyjności oferowanego przekazu kulturowego Gminy Łuków.

Innymi ciekawymi propozycjami dla mieszkańców i gości odwiedzających Gminę Łuków są imprezy organizowane wspólnie przez GOK i lokalną społeczność: Betlejem na Podlasiu, Kusaki na ludowo, Święto Polskiej Niezapominajki, wspomniane Gminne Święto Jagody, Międzypowiatowy Przegląd Zespołów Folklorystycznych „Złoty Kur Lubelszczyzny”, Sołeckie Spotkania Seniorów, Gminne Święto Ziemniaka, Gminny Festiwal Pieśni Niepodległościowej, Festiwal Papieski „Barka”, Festiwal „Mamo Moja”, a także wiele lokalnych imprez integracyjnych.

Inne działania 

GOK i GBP prowadzą również szereg innych działań, o różnorodnym zakresie tematycznym, skierowanych do mieszkańców Gminy. Są wśród nich zajęcia dla seniorów, zajęcia realizowane w ramach koła historycznego, konkursy bożonarodzeniowe i wieczory kolęd, akcje Narodowego Czytania, spotkania okolicznościowe oraz działania interdyscyplinarne podnoszące kompetencje ich uczestników np. z zakresu obsługi komputera, bankowości, alternatywnych źródeł energii, czy językowe. Wiele z nich odbywa się jak najbliżej miejsca zamieszania uczestników, w przyjaznym dla nich otoczeniu - świetlic wiejskich i bibliotek.    

Kultura materialna 

Ważnym przejawem kultury materialnej w Gminie Łuków – choć już zanikającym, są obiekty o szczególnej wartości historycznej.

Należą do nich: tradycyjna zabudowa wiejska – domy i zabudowania gospodarskie – stodoły, piwnice, spichlerze; a także obiekty o charakterze sakralnym – kapliczki, krzyże, stare cmentarze. Wiele z  tych obiektów pochodzi z XIX w. lub początków XX w.